Theo quy đinh của Luật thuế, các hóa đơn có gia trị từ 20 triệu đồng trở lên phải được thanh toán qua Ngân hàng thì mới được cơ quan thuế chấp nhận khấu trừ thuế GTGT hay chi phí họp lệ khi quyết toán thuế TNDN.
Tuy nhiên cũng có một số trường hợp ngoại lệ mà Pháp luật cho phép được thanh toán bàng tiền mặt, bài viết sau sẽ trình bày một số trường hợp của vấn đề này.
1. Cơ sơ pháp lý
- Thông tư 219/2013/TT-BTC (Điều 15) hướng dẫn thi hành luật thuế GTGT và Nghị định 209/2013/NĐ-CP có hiệu lực thi hành vào ngày 01/01/2014.
-Thông tư 78/2014/TT-BTC ban hành ngày 16/6/2014 hướng dẫn thuế thu nhập doanh nghiệp thay thế cho Thông tư 123/2012/TT-BTC.
- Thông tư 119/2014/TT-BTC (Khoản 6 điều 3) sửa đổi bổ sung thông tư 219/2013/TT-BTC có hiệu lực từ ngày 01/09/2014.
- Thông tư 151/2014/TT-BTC (Điều 10) sửa đổi bổ sung điểm c, khoản 3 Điều 15 Thông tư số 219/2013/TT-BTC có hiệu lực từ ngày 15/11/2014.
- Khoản 10 Điều 1 Thông tư 26/2015/TT-BTC Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 219/2013/TT-BTC.
- Khoản 10 Điều 1 Thông tư 26/2015/TT-BTC Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 219/2013/TT-BTC.
2. Các trường hợp không bắt buộc phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt
a. Các khoản chi dưới 20 triệu đồng
Theo quy định các văn bản nêu trên, các khoản chi mua hàng hóa, dịch vụ cho từng lần có gia trị từ 20 triệu đồng trở lên ngoài việc có hóa đơn hợp pháp, doanh nghiệp phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt (trừ các khoản ngoại lệ do Bộ tài chính quy định, được trình bày trong mục 2 bài viết này) thì mới được khấu trừ thuế GTGT, mới được chấp nhận chi phí hợp lệ khi quyết toán thuế TNDN.
Do đó, những khoản chi trả bằng tiền mặt cho những hóa đơn dưới 20 triệu đồng đương nhiên là hợp lệ nếu có chứng từ hợp pháp theo quy định.
Tuy nhiên, trường hợp mua hàng hóa, dịch vụ của một nhà cung cấp có hóa đơn giá trị dưới 20 triệu đồng nhưng mua nhiều lần trong cùng một ngày có tổng giá trị các hóa đơn trên 20 triệu đồng thì việc thanh toán bằng tiên mặt cho từng hóa đơn dưới 20 triêu này là không hợp lệ; chỉ được khấu trừ thuế đối với trường hợp có chứng từ thanh toán qua ngân hàng
Trường hợp chưa có chứng
từ thanh toán qua ngân hàng đối với các khoản chi từ 20 triệu đồng trở lên do chưa đến thời điểm thanh toán theo hợp đồng thì
cơ sở kinh doanh vẫn được kê khai, khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào. Khi thực tế thanh toán nếu không có chứng từ thanh toán không dùng tiền
mặt thì doanh nghiệp phải kê khai, điều chỉnh giảm chi phí của kỳ kế toán hiện.
b. Thanh toán tiền hàng theo phương thức bù trừ:
- Trường hợp hàng hóa, dịch vụ mua vào theo phương thức thanh toán bù trừ giữa giá trị hàng hóa, dịch vụ mua vào với giá trị hàng hóa, dịch vụ bán ra, vay mượn hàng. Phương thức thanh toán này phải được quy định cụ thể trong hợp đồng, phải có biên bản đối chiếu số liệu; Trường hợp bù trừ công nợ qua bên thứ ba phải có biên bản bù trừ công nợ của 3 bên làm căn cứ khấu trừ thuế.
- Trường hợp hàng hóa, dịch vụ mua vào theo phương thức bù trừ công nợ như vay, mượn tiền; cấn trừ công nợ qua người thứ ba. Phương thức thanh toán này phải được quy định cụ thể trong hợp đồng, phải có hợp đồng vay, mượn tiền và có chứng từ chuyển tiền từ tài khoản của bên cho vay sang tài khoản của bên đi vay, gồm cả trường hợp bù trừ giữa giá trị hàng hóa, dịch vụ mua vào với khoản tiền mà người bán hỗ trợ cho người mua, hoặc nhờ người mua chi hộ.
- Trường hợp hàng hóa, dịch vụ mua vào được thanh toán ủy quyền qua bên thứ ba thanh toán qua ngân hàng (bao gồm cả trường hợp bên bán yêu cầu bên mua thanh toán tiền qua ngân hàng cho bên thứ ba do bên bán chỉ định) thì việc thanh toán theo ủy quyền hoặc thanh toán cho bên thứ ba theo chỉ định của bên bán phải được quy định cụ thể trong hợp đồng dưới hình thức văn bản và bên thứ ba là một pháp nhân hoặc thể nhân đang hoạt động theo quy định của pháp luật.
Trường hợp sau khi thực hiện các hình thức thanh toán nêu trên mà phần giá trị còn lại được thanh toán bằng tiền có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên thì chỉ được khấu trừ thuế đối với trường hợp có chứng từ thanh toán qua ngân hàng. Khi kê khai hóa đơn thuế GTGT đầu vào, cơ sở kinh doanh ghi rõ phương thức thanh toán được quy định cụ thể trong hợp đồng vào phần ghi chú trên bảng kê hóa đơn, chứng từ hàng hóa, dịch vụ mua vào.
c. Thanh toán tiền hàng của người là nông, lâm, thủy sản của người sản xuất trực tiếp
- Thanh toán tiền thu mua nông, lâm, đát đá, gạch, sỏi, thủy sản, dịch vụ và các sản phẩm khác cho người dân trực tiếp sản xuất, đánh bắt, khai thác bán ra mà chưa có tài khoản thanh toán tại ngân hàng. Trường hợp này doanh nghiệp chỉ cần có chứng từ thanh
toán và Bảng kê thu mua hàng hóa, dịch vụ theo quy định.
- Thanh toán công tác phí, trả lương và các khoản thu nhập khác cho người lao động chưa có tài khoản thanh toán tại ngân hàng. Các khoản chi mua hàng hoá là tài sản, dịch vụ của đối tượng không kinh doanh.
- Các khoản chi thực tế cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS nơi làm việc, chi cho thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh.
- Quy định một số trường hợp được thanh toán bằng tiền mặt của các tổ chức sử dụng vốn nhà nước (Thông tư 33/2014/TT-NHNN , hiệu lực 15/01/2015).
d. Hàng hóa, tài sản được biếu tặng
Hàng hóa được biếu, tặng không phải thanh toán thì làm gì có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt! Vậy hàng hóa được biếu, tặng có được xem đủ điều kiện thanh toán không dung tiền mặt?
Theo Điều 1, Khoản 10 Thông tư 26/2015/TT-BTC Sửa đổi, bổ sung Điều 15 Thông tư 219/2013/TT-BTC (đã được sửa đổi, bổ sung tại Thông tư số 119/2014/TT-BTC ngày 25/8/2014 và Thông tư số 151/2014/TT-BTC ngày 10/10/2014 của Bộ Tài chính) quy định như sau:
“Điều 15. Điều kiện khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào
Có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào (bao gồm cả hàng hóa nhập khẩu) từ hai mươi triệu đồng trở lên, trừ các trường hợp giá trị hàng hóa, dịch vụ nhập khẩu từng lần có giá trị dưới hai mươi triệu đồng, hàng hóa, dịch vụ mua vào từng lần theo hóa đơn dưới hai mươi triệu đồng theo giá đã có thuế GTGT và trường hợp cơ sở kinh doanh nhập khẩu hàng hóa là quà biếu, quà tặng của tổ chức, cá nhân ở nước ngoài.”
Như vậy, hàng hóa được biếu tặng có đầy đủ chứng từ thì vẫn được chấp nhận đủ điều kiện chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
Các chứng từ cần thiết của hàng hóa được biếu, tặng:
- Có chứng từ chứng minh hàng hóa đó được cho, tặng (hợp đồng, các bản cam kết, thỏa thuận các bên ...)
- Hóa đơn (nếu hàng nội địa)
- Tờ khai hải quan, chứng từ nộp tiền thuế (nếu hàng nhập khẩu)
Ketoan.biz
Biểu tượngBiểu tượng