Thu hồi đất- bồi thường tái định cư luôn là vấn đề nhạy cảm của xã hội, bài viết sau chỉ đề cập đến chính sách thuế thu nhập cá nhân đối với khoản bồi thường, hỗ trợ.
Cá nhân nhận tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi bị thu hồi đất để thực hiện các dự án của Nhà nước có phải tính, nộp thuế nhu nhập cá nhân? Chúng ta cần tìm hiểu các văn bản pháp luật sau:
Theo khoản 2 Điều 74 Luật đất đai số 45/2013/QH13 thì nguyên tắc bồi thường đất khi Nhà nước thu hồi được quy định như sau:
"2. Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.".
Tại khoản 2, 3 Điều 33 Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định trách nhiệm của cơ quan Nhà nước về thực hiện bồi thường, tái định cư:
"2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo tổ chức thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định tại Nghị định này. Trước ngày 01 tháng 12 hàng năm, báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường về tình hình và kết quả thực hiện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại địa phương.
3. Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức, hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra việc thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định tại Nghị định này và giải quyết các vướng mắc phát sinh theo đề nghị của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.".
Mặt khác, theo khoản 5, Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định về thu nhập bất động sản:
"Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản là khoản thu nhập nhận được từ việc chuyển nhượng bất động sản bao gồm:
a) Thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
b) Thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất. Tài sản gắn liền với đất bao gồm:
...
g) Các khoản thu nhập khác nhận được từ chuyển nhượng bất động sản dưới mọi hình thức.".
Khoản 3 Điều 12 Thông tư 92/2015/TT-BTC (sử đổi, bổ sung Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC) quy định về thu nhập được miễn thuế TNCN như sau:
"...
n.3) Thu nhập từ bồi thường, hỗ trợ theo quy định của pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là tiền bồi thường, hỗ trợ do Nhà nước thu hồi đất, kể cả các khoản thu nhập do các tổ chức kinh tế bồi thường, hỗ trợ khi thực hiện thu hồi đất theo quy định.
Căn cứ để xác định thu nhập từ bồi thường, hỗ trợ theo quy định của pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về việc thu hồi đất, bồi thường tái định cư và chứng từ chi tiền bồi thường.".
Như vậy,
Đây cũng là kết luận của Tổng cục thuế tại Công văn 4741/TCT-DNNCN ngày 19/11/2019 khi trả lời về vấn đề này:
Theo khoản 2 Điều 74 Luật đất đai số 45/2013/QH13 thì nguyên tắc bồi thường đất khi Nhà nước thu hồi được quy định như sau:
"2. Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.".
Tại khoản 2, 3 Điều 33 Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định trách nhiệm của cơ quan Nhà nước về thực hiện bồi thường, tái định cư:
"2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo tổ chức thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định tại Nghị định này. Trước ngày 01 tháng 12 hàng năm, báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường về tình hình và kết quả thực hiện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại địa phương.
3. Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức, hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra việc thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định tại Nghị định này và giải quyết các vướng mắc phát sinh theo đề nghị của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.".
Mặt khác, theo khoản 5, Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định về thu nhập bất động sản:
"Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản là khoản thu nhập nhận được từ việc chuyển nhượng bất động sản bao gồm:
a) Thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
b) Thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất. Tài sản gắn liền với đất bao gồm:
...
g) Các khoản thu nhập khác nhận được từ chuyển nhượng bất động sản dưới mọi hình thức.".
Khoản 3 Điều 12 Thông tư 92/2015/TT-BTC (sử đổi, bổ sung Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC) quy định về thu nhập được miễn thuế TNCN như sau:
"...
n.3) Thu nhập từ bồi thường, hỗ trợ theo quy định của pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là tiền bồi thường, hỗ trợ do Nhà nước thu hồi đất, kể cả các khoản thu nhập do các tổ chức kinh tế bồi thường, hỗ trợ khi thực hiện thu hồi đất theo quy định.
Căn cứ để xác định thu nhập từ bồi thường, hỗ trợ theo quy định của pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về việc thu hồi đất, bồi thường tái định cư và chứng từ chi tiền bồi thường.".
Như vậy,
Nếu khoản thu nhập bồi thường, hỗ trợ tái định cư về đất bị thu hồi đúng theo quy định của pháp luật (tức, mức bồi thường phải được cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước- UBND cấp tỉnh phê duyệt, có chứng từ chi bồi thường) mà cá nhân nhận được là khoản được miến thuế TNCN.
Nếu khoản bồi thường, hỗ trợ tái định cư mà doanh nghiệp thực hiện dự án tự thỏa thuận với cá nhân có đất bị thu hồi về mức bồi thường mà không thông qua sự phê duyệt của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thì khoản thu nhập nhận được phải khấu trừ thuế TNCN theo quy định.
Đây cũng là kết luận của Tổng cục thuế tại Công văn 4741/TCT-DNNCN ngày 19/11/2019 khi trả lời về vấn đề này:
(Trích kết luận Công văn 4741/TCT-DNNCN ngày 19/11/2019 của Tổng cục thuế)
Ketoan.biz
Biểu tượngBiểu tượng